جهان بدون ایده‌آلیست‌ها، جهانی‌ست ملال‌انگیز و ناامیدکننده. مرگ فیدل کاسترو این حقیقتِ آزار دهنده را یادآوری می‌کند.

در طول چندین دهه کشاکش بین دو کشور همسایه و دشمن، آمریکا و کوبا، وضعیت آزادی‌های اولیه و عدالت سیاسی در جزیزهٔ کمونیست دوران درخشانی را سپری نکرد. (هرچند که پیش از کمونیست‌ها آزادی در این کشور معنایی نداشت.) اما عدالت اجتماعی به شکل تحسین‌برانگیزی رشد و توسعه یافت. کاسترو این کشور عقب‌نگه‌داشته شده را به کشوری تبدیل کرد که بیشترین نرخ سوادآموزی را در جهان دارد. درحالیکه طبق آخرین سرشماری‌ها در ابرقدرتِ همسایه، آمریکا، بیش از ۲۰ درصد مردم بیسواد هستند. در یک پژوهش میدانی در سال ۱۹۹۵، معلوم شد که بیش از ۹۵ میلیون از آمریکایی‌ها نمی‌توانند یک چک بانکی را پر کنند یا اینکه ساعت عبور و مرور اتوبوس‌ها را بخوانند. درحالیکه در کوبا کمتر از ۵درصد مردم بی‌سواد هستند.

همچنین در زمینهٔ سلامت همگانی، یونسکو کوبا را یکی از بهترین کشورها در توسعهٔ سلامت همگانی می‌داند. درحالیکه آمریکا از این لحاظ در وضعیت انتقادبرانگیزی قرار دارد.

برخلاف آنچه که در رسانه‌های بزرگ می‌بینیم و می‌خوانیم، آمارهای رسمی به ما می‌گوید وضعیت در کوبا آنچنان که نشان داده می‌شود بد نیست. هرچند عدالت و آزادی سیاسی وضعیت قابل قبولی ندارد، اما آزادی و عدالت اجتماعی در سطح قابل قبولی برقرارند. شاید به همین دلیل باشد که در مجموع مردم این کشور از وضعیت‌شان راضی هستند و نظام کمونیتستی کوبا بیش از نیم قرن را بدون بحران جدی داخلی پشت سر گذاشته است و چشم‌اندازی برای فروپاشی آن دیده نمی‌شود.

فیدل کاسترو، بنیانگذار کوبای مدرن، حقوق‌دانی بود که برای برقراری عدالت و استقلال در کشورش اسلحه به دست گرفت. مرگ او بخش مهمی از تاریخ قرن بیستم را دوباره زنده کرد.