همانطور که در نظرسنجیِ مطلب پیشین دیدید، دو نامزد راست سنتی و راست افراطی بیشترین شانس را برای راهیابی به مرحلهٔ دوم انتخابات ریاست جمهوری فرانسه دارند. درنتیجه این پرسش پیش می‌آید که آیا فرانسه به راست چرخیده است؟ پاسخ من هم «نه» و هم «بله» است.

نسل جدید رهبران راست افراطی تلاش کردند تصویر سابق این جناح را با چهره‌ای مدرن‌تر و مردمی‌تر عوض کنند. به همین دلیل آنها بخش زیادی از شعارهای چپِ رادیکال را با خواسته‌های «راستِ هویتی» درآمیختند و در این کار هم موفق بودند. امروز بخش قابل‌توجهی از رای‌دهندگان راست افراطی را کسانی تشکیل می‌دهند که پیشتر به چپ رادیکال و کمونیست‌ها و حتی سوسیالیست‌ها رای می‌داده‌اند. بنابراین اگر امروز از «راست افراطی» صحبت می‌کنیم، با یک گفتمان راست کلاسیک روبرو نیستیم. بلکه کم و بیش با همان فرمولی روبرو هستیم که کسانی مثل هیتلر را به قدرت رسانید: سوسیالیست با خودی‌ها، ناسیونالیست با غریبه‌ها. (اشداء من الکفار، رحما بینهم)

راست منسجم

پیروزی فرانسوا فیون که از بالِ راستِ حزب جمهوری‌خواهان فرانسه برمی‌خیزد را می‌توان از یک جهت دلیلی بر راست‌تر شدنِ فرانسه دانست. اما از طرف دیگر می‌توان گفت که راست‌های فرانسوی به راست‌ترین نامزدِ خود رای دادند و معلوم نیست که آنها بتوانند اکثریتِ جامعهٔ فرانسه را نمایندگی کنند. باید توجه داشت که این نخستین تجربهٔ انتخابات داخلی در جریان راست بود. اگر طبق سیستم سنتی نخبگان راست نامزد نهایی را انتخاب می‌کردند، شاید نام کس دیگری امروز از بر تارک این جریان برافراشته می‌بود. اما بدنهٔ این جناح که برای نخستین‌بار فرصتِ نقش‌آفرینیِ مستقیم را پیدا کرده‌بودند، مصلحت را کنار گذاشتند و تصمیم گرفتند یک «راستِ خالص» را راهی کارزار بکنند.

درنتیجه اگر در نظرسنجیِ بالا ۷۱٪ رای‌دهندگان اعلام کرده‌اند که در صورت دوئل بین مارین لوپن و فرانسوا فیون، به دومی رای خواهند داد، نه‌به این دلیل است که همه با وی هم‌نظرند، بلکه از این جهت خواهد بود که آنها به هیچ وجه نمی‌خواهد که سکان مملکت به دست راست افراطی و جبههٔ ملی بی‌افتد. چپ‌ها برای جلوگیری از فاجعهٔ راست افراطی به راست سنتی رای خواهند داد. کاری که پیشتر از این هم انجام داده‌اند.

چپِ چند پاره

چپ‌ها در سال ۲۰۱۲ هیچ‌وقت فکر نمی‌کردند که بتوانند نیکلا سارکوزی را درحالیکه هنوز رییس‌جمهوری است شکست بدهند. وگرنه نامزدی قوی‌تر از فرانسوا اولاند را راهی مبارزه می‌کردند. اما این اتفاق افتاد و فرانسوا اولاند نه تنها نامحبوب‌ترین رییس‌جمهوری جمهوریِ پنجم فرانسه شناخته شد، بلکه هواداران خود در جناح چپ را نیز از دست داد. به‌طوری که چپ‌ها به‌دنبال برگزاری یک انتخابات داخلی برای تعیین جانشین احتمالی فرانسوا اولاند در انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه هستند. حتی چند نامزد دیگر چپ نیز تصمیم گرفته‌اند که در این انتخابات داخلی شرکت نکنند و به صورت مستقل اعلام نامزدی کرده‌اند.

در نظرسنجیِ یادشده، مجموع رای‌های نامزدهای چپ از مرز ۳۸٪ می‌گذرد. این درحالیست که مجموع رای‌های جناح راست و میانه نیز در مرز ۳۸٪ متوقف می‌شود. راست‌ها توانسته‌اند با یک نامزد واحد بخش زیادی از رای جناحی خود را در یک نفر متمرکز کنند. درحالیکه چپ‌ها هنوز به این اتحاد ترسیده‌اند.

در چشم‌انداز انتخابات فرانسه هیچ چیز روشن نیست و این بر زیبایی رقابت سیاسی افزوده است. همانطور که فرانسوا فیون برخلاف نظرسنجی‌ها و تحلیل‌های نخبگان توانست پیروز این انتخابات باشد، بی‌تردید صحنهٔ این انتخابات نیز بارها و بارها دگرگون خواهد شد.